Sang chấn tâm lý (tiếng Anh: trauma) là hậu quả có thể xảy ra sau một sự kiện gây tổn thương về mặt tinh thần nào đó, từ thảm họa thiên tai tới những bi kịch do chính con người gây ra. Tùy vào nhiều yếu tố, một số người sau khi trải qua sang chấn có thể phải đối diện với Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (post-traumatic stress disorder, hay PTSD). Theo Cẩm nang chẩn đoán và thống kê rối loạn tâm thần, phiên bản thứ 5 (DSM-V), người có PTSD thường liên tục tái trải nghiệm sang chấn qua những hồi tưởng, và luôn luôn dè chừng trước khả năng tái diễn của sự kiện gây sang chấn [1][2]. Nghiên cứu còn cho thấy hậu quả của chấn thương tâm lý không chỉ dừng lại ở một thế hệ, mà nó còn có thể được “lưu truyền” qua nhiều thế hệ tiếp theo.

Sang chấn tâm lý! Nghe thật nghiêm trọng và xa xôi, nhưng nó thường thấy hơn ta tưởng. Cuộc sống có thể trở nên vô cùng nguy hiểm và tàn nhẫn chỉ trong tích tắc. Có lẽ bạn đã chứng kiến hoặc kinh nghiệm tai nạn, thiên tai, bạo hành, giết người, trộm cướp, hãm hiếp, mất người thân, v.v. Những tình huống làm đảo lộn thực tại của chúng ta đều có thể tính là sang chấn tâm lý.

Đâu đó khoảng đầu năm nay, mình đã khá xấu hổ khi nhận ra rằng, lúc đó, với gần 4 năm dùi mài kinh sử môn Tâm lý, mình lại gần như không biết gì về sang chấn. Đương nhiên, mình có tiếp xúc với chủ đề này khi học tổng quan về các rối loạn tâm lý. Nhưng để có thể tự tin bàn luận hay giải thích cho những người xung quanh thì mình thật sự chưa dám. Sau đó, mình có tìm được quyển The Body keeps The Score được viết bởi Bác sĩ Bessel van der Kolk.